top of page

 

Anaokulu Yıllarında Yaratıcılık

 

Yaratıcılık da zeka gibi her bireyde farklı oranda bulunan bir özellik. Bu özelliğin ortaya çıkması çok küçük yaşlara dayanır, fakat gereken önem verilmezse ve çeşitli uyaranlarla desteklenmezse zamanla sahip olduğu potansiyelini kaybeder. Bu nedenle erken yaşlarda, eğitimciler ve aileler tarafından çocukların yaratıcılık yeteneğine önem verilmeli ve gelişebilmesi için de desteklenmelidir. 

Yaratıcılık konusunda gerekli desteği verebilmemiz için bu konu hakkında yeterli bilgiye sahip olmamız gerekmektedir. Peki yaratıcılık dediğimiz şey nedir? Yaratıcılık uzmanların tariflerine göre bir şeyin üretilme aşamasına (veya problemin çözülme aşamasına) denmektedir. 

Bir çok kişi yaratıcılık yeteneği hakkında yanlış ya da eksik bilgiye sahip olduğu için çocuklarına doğru şekilde yardımcı olamıyor. Uzmanlar yaratıcılığın zeka ile ilişkilendirilmemesi gerektiğini, yaratıcılığın diğer zihinsel aktivitelerle doğrudan bir ilişkisini var olmadığını söylüyorlar ve bu konuda büyük yanlışların yapıldığını belirtiyorlar.Bir diğer yanlışın da yaratıcılığın alanları hakkında var olan dar tanımlamadan ortaya çıktığını ekliyorlar, insanların sadece sanatsal aktivitelerde yaratıcı olabileceği düşüncesinin çok yanlış olduğunu, yaratıcılığın bilim ve diğer sosyal alanlarda da var olabileceğini söylüyorlar. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


Çocuğun yaratıcılığına zarar veren yetişkin davranışları:
 

  1. Gözetim: Çocuğun her yaptığı aktiviteyi gözetlemek onun kendisine olan güvenini azaltacak ve yaratıcığına zarar verecektir.

  2. Değerlendirmek: Çocuğu sürekli olarak değerlendirmek onun yaratıcılığını bloke etmek anlamına gelir, çünkü çocuklar değerlendirileceklerini bildikleri için yaratıcılık aşamasında kendilerini sınırlayacaklardır.

  3. Ödüllendirmek: Çocuğu yaptığı her aktiviteden sonra ödüllendirmek onu bu ödüllere bağımlı hale getirir ve sahip olduğu doğal yaratıcılık hissinin ölmesine neden olur.

  4. Yarıştırmak: Yarıştırdığını hisseden çocuğun kendine olan güveni azalacak ve başaramama korkusu nedeniyle yaratıcılığı zarar görecektir.

  5. Aşırı kontrol: Üzerinde aşırı derecede kontrol hisseden çocuk yapacağı aktiviteler esnasında bağımsız olmadığını bildiği için istediği gibi hareket edemeyecek ve isteksiz olacaktır.

  6.  

  7. Sınırlanmış seçim imkanı: Çocuğunuzun yaratıcılığını desteklemek için gerçekleştirmeniz gereken en önemli unsurlardan biri geniş seçim imkanı sunmaktır, ancak siz bunu sağlamayıp hatta var olan imkanları da sınırlarsanız çocuğunuzun yaratıcılığı da bir o kadar sınırlanır.



Neler yapabilirsiniz?
 

  • Çocuğunuza bir çok şeyi keşfedebileceği ve deneyebileceği ortamlar yaratmaya çalışın.

 

  • İstediklerini yapabilmeleri için onlara belirli miktarlarda bağımsızlıklar verin.

 

  • Onun düşünce dünyasını genişletmek için çeşitli aktiviteler yaratın. 

 

  • Kendi düşüncelerinizle çocuğunuzun düşüncelerine yön vermek yerine çocuğunuzun kendi düşüncesini ortaya çıkarmasına yardımcı olun. 

 

  • Çocuğunuzun düşünceleri ne kadar olağandışı olsa da bu düşüncelere saygı duyun, eleştirmeyin ve olduğu gibi kabul edin.

 

  • Sonuçtan çok işleme önem verdiğinizi vurgulayın.


  • Çocuğunuza farklı çözüm yollarını bulabilmesi için zaman verin.

  • Çocuğunuzla beraber zaman geçirirken onun yaratıcılığını destekleyici koşullar oluşturmaya çalışın.
     

  •  

Çocukların yaratıcılığı konusunda yapılan yanlışların onların gelişimini de etkileyeceğini unutmamalı ve davranışlarımızı bu gerçeği göz önüne alarak gerçekleştirmelisiniz. Ünlü ressam Picasso’nun “ ben bütün ömrüm boyunca bir çocuğun yaratıcılığına kavuşmak için çabaladım” sözleri bir çocuğun yaratıcılığı hakkında eminim hepimize bir fikir veriyordur.

 

Çocuk ve Yaratıcılık:

Çocuğun Yaratıcı Düşünme Becerisini Geliştirici Sorular Sormak

 

Çocuğunuza sorduğunuz soruları biraz değiştirerek onun gelişimine büyük katkınız olabilir. Bu sorular sayesinde çocuğunuzun yaratıcılığını, düşünme becerisini, hayal gücünü ve öğrenme becerisinigeliştirmiş olursunuz. Çocuğa sorulan iyi sorular çocuğun kutunun dışında düşünmesini ve çözümlerüretmesine yardımcı olur. Yaratıcı düşünme becerisi, problem çözme becerisinin bir alt içeriğidir.

“Gökkuşağını görüyor musun?” yerine “Gökkuşağı acaba gökyüzüne nasıl çıkıyor?”

“Filin bu kısmına ne deniyor? (Filin hortumuna işaret ederek )” yerine “Senin aynı filinki gibi bir hortumun olsa ne yapardın?”

“Yağmur yağıyor gördün mü?” yerine “Acaba bulutlardan nasıl su damlaları yağıyor?”

“Bu ne renk?” yerine “Bu renk sana neler hatırlatıyor?”

“Bu dinozorun türü nedir?” yerine “Dinozorların arkadaşları var mıdır?”

“Gökyüzünde uçan kuşu gördün mü?” yerine “ Uçabilseydin neler olurdu? “

“Balıklar nerede yaşar?” yerine “Suyun altına yaşamanın en heyecanlı yönü ne olurdu sence?”

“Yarın ne yapacağız?” yerine “Sence yarın bizim olduğumuz yere nasıl geliyor?”

“Bu ses nedir?” yerine “Bu sesi çizmeye çalışsaydık neye benzerdi?”

“Kertenkeleyi gördün mü?” yerine “Sence kertenkeleler neden güneşte yatıyor? “

“Bu yaprak ne renk?(sonbahar yaprağı)” yerine “Yapraklar renk değiştirdiğinde, yeni renk yaprağın içine nasıl giriyor?”

“Hangi top suyun üstüne durur?” yerine “Top nasıl suyun üzerinde yüzüyor?”

“Kırmızı yünü bulabilir misin?” yerine “Bu yün ile farklı neler yapabiliriz, nerelerde kullanabiliriz?”

“Kaç tane salyangoz görüyorsun?” yerine “Salyangozların için bir oyun parkını nasıl yapabiliriz?”

bottom of page